Trong Avengers: Endgame, đa vũ trụ được giới thiệu sau khi các siêu anh hùng khám phá cách du hành thời gian và hiểu được cách mà thời gian hoạt động, phân nhánh mỗi khi có sự thay đổi trong quá khứ. Tuy nhiên, Marvel Studios đã đề cập đến chủ đề này từ rất lâu trước đó, qua nghiên cứu về đa vũ trụ của tiến sĩ Erik Selvig trong Thor: The Dark World.
Marvel Studios là bậc thầy trong việc “nhá hàng” các tác phẩm tương lai, và họ đã lót đường cho đa vũ trụ từ bom tấn Thor: The Dark World, thông quan nghiên cứu của tiến sĩ Erik Selvig.
Cho đến nay, Marvel Studios đã khai thác đa vũ trụ thông qua nhiều bom tấn truyền hình và điện ảnh như Loki, What If…?, Spider-Man: No Way Home và Doctor Strange in the Multiverse of Madness. Tuy nhiên, họ chưa thành công trong việc lý giải ý tưởng này, thậm chí làm cho mọi thứ trở nên khó hiểu và mâu thuẫn hơn sau mỗi phần phim mới. Nguyên nhân chính là do họ chỉ quyết định đặt ra quy luật liên quan đến đa vũ trụ sau khi hoàn thành nhiều dự án của mình.
Ví dụ, trong quá khứ, Marvel đã sử dụng thuật ngữ “dimension” để ám chỉ các sự kiện xảy ra trong các dòng thời gian khác nhau, nhưng đôi khi nó cũng có thể chỉ đến một thế giới hoàn toàn riêng biệt với MCU. Vì vậy, để hiểu rõ các quy tắc của đa vũ trụ, khán giả cần phải cẩn trọng và tỉnh táo, tránh bị Marvel “lừa dối” bởi sự không nhất quán của nó.
Dưới đây là những chi tiết quan trọng liên quan đến đa vũ trụ trong MCU tính đến thời điểm hiện tại.
Đa vũ trụ không chỉ là sự kết hợp của những thực tại chạy song song.
Để hiểu rõ hơn về đa vũ trụ của MCU, có thể so sánh với các bộ truyện tranh của Marvel. Scott Derrickson, đạo diễn của Doctor Strange, đã đề xuất với khán giả chương truyện Sorcerer Supreme #2 – một tác phẩm định nghĩa đa vũ trụ cho Marvel Comics, và cũng là nguồn cảm hứng cho giai đoạn 4 của MCU.
Trong chương truyện này, Trái Đất được so sánh như trung tâm của một đại dương vô tận, trong khi các dòng thời gian khác chỉ là những gợn sóng xa xôi. Tuy nhiên, tồn tại những vũ trụ khác hoàn toàn độc lập với thực tại của chúng ta, nhưng vẫn gần gũi đủ để hoạt động theo cách tương tự. Khi tiến xa vào những vũ trụ xa xôi, các quy luật tự nhiên trở nên đa dạng hơn, thời gian và không gian mất đi ý nghĩa tại những thế giới như Dark Dimension. Ánh sáng tại những nơi đó cũng không đồng nhất và biến đổi theo môi trường và điều kiện tự nhiên. Trong khi đó, tồn tại vô số lỗ sâu trong vũ trụ, tạo nên những thực tại không đồng nhất.
Tuy nhiên, MCU đã sử dụng thuật ngữ “dimension” một cách khác, chỉ đến những vùng không gian nằm trên hoặc dưới thực tại của chúng ta, và chỉ có thể truy cập thông qua công nghệ tiên tiến hoặc phép thuật mạnh mẽ. Ví dụ, Quantum Realm nằm ở phía dưới thế giới của chúng ta, Hank Pym đã mô tả nó là “một thực tại mà thời gian và không gian trở nên vô nghĩa khi thu nhỏ đến vô tận”. Trong khi đó, Noor Dimension trong series Ms. Marvel là một thế giới nằm phía trên thực tại của chúng ta, và được tách biệt bằng nguồn năng lượng Noor.
Trong MCU, đa vũ trụ không chỉ là những dòng thời gian song song, mà còn là những thế giới, những chiều không gian độc lập với thực tại của chúng ta.
Các chuyên gia phép thuật hấp thụ năng lượng từ các vũ trụ khác.
Trong bộ phim bom tấn Doctor Strange, Thượng cổ Tôn giả (The Ancient One) đã giải thích rằng phép thuật liên quan đến việc rút năng lượng từ các chiều không gian hoặc thế giới khác. Ngôn ngữ của bí thuật đã tồn tại từ xa xưa như một phần của nền văn minh nhân loại. Các pháp sư cổ đại thường gọi ngôn ngữ này là “thần chú”, nhưng nếu bạn hiện đại hơn, bạn cũng có thể gọi nó là “chương trình”. Mã nguồn sẽ hình thành thực tại và chúng ta sẽ khai thác năng lượng từ các chiều không gian khác của đa vũ trụ để sử dụng trong phép thuật, tạo ra khiên chắn và vũ khí.
Khi sử dụng thuật ngữ “khía cạnh”, Thượng cổ Tôn giả không đề cập đến các chuỗi thời gian khác, mà là các nguồn năng lượng từ các thế giới khác. Tóm lại, các bậc thầy của nghệ thuật phép thuật sẽ hút lấy năng lượng đó và dùng để thay đổi thực tại xung quanh họ, nhìn vào đó, người thường sẽ coi như là phép thuật.
Có một số cổ vật mà có thể sử dụng phép thuật để trở thành vật trung gian hoặc kênh dẫn năng lượng từ các chiều không gian khác. WandaVision và Doctor Strange in the Multiverse of Madness đã tái khẳng định điều này thông qua việc sử dụng các cuốn sách ma thuật như Darkhold và Book of Vishanti.
Tuy nhiên, những cổ vật này không chỉ truyền năng lượng mà còn mang đặc tính của nơi chứa chúng. Darkhold gây hủy hoại tâm trí người dùng, trong khi Book of Vishanti lại có tính chất thanh tẩy. Pháp sư còn có khả năng triệu hồi sinh vật từ chiều không gian khác và hấp thụ sức mạnh của chúng để tăng sức mạnh của mình.
Loki đem đến ý tưởng mới về đa vũ trụ và việc chia nhánh thời gian.
Loki là dự án đầu tiên trong giai đoạn 4 của MCU khai thác đa vũ trụ trực tiếp và mang đến những khác biệt so với những gì đã được phân tích ở trên, đó là sự xuất hiện đồng thời của nhiều dòng thời gian.
Dòng chảy thời gian được cho là cực kỳ hỗn loạn. Bất kể thời điểm nào và bất kể sự thay đổi nhỏ nào, đều có thể tạo ra hiện tượng “nexus” – một sự phân nhánh trong thời gian. Hiện tượng này rất nhạy cảm đến mức chỉ cần một sai lệch nhỏ trong thực tại, ví dụ như việc một người đi làm muộn (trong khi họ nên luôn đúng giờ), cũng có thể kích hoạt nexus.
Rất không may, khi các biến thể của một cá thể trong các dòng thời gian khác nhau nhận ra sự tồn tại của sự thật khác, đã xảy ra cuộc chiến đa vũ trụ. Người đã giành chiến thắng cuối cùng là He Who Remains, và từ đó, ông đã thành lập tổ chức Time Variance Authority (TVA) để duy trì một dòng thời gian duy nhất và xóa bỏ tất cả các thực tại phân nhánh khác. Tuy nhiên, sau khi Sylvie hạ sát He Who Remains, đa vũ trụ đã được khôi phục.
Theo Kate Herron, người đạo diễn series Loki, khía cạnh này của đa vũ trụ rất phức tạp vì các nhánh thời gian có thể liên kết và hợp nhất với nhau. “Nhánh thời gian có thể được coi là một thực tại khác”, Kate nói, “Nhưng khi phát triển đến một thời điểm nhất định, nó sẽ kết nối với các dòng thời gian khác. Trong phân cảnh cuối cùng (của Loki), những dòng thời gian mạnh mẽ mang ý nghĩa tương tự như dòng thời gian chính của chúng ta và cơ bản là được kết nối thông qua những dòng thời gian yếu hơn”. Tiếp theo, trong Doctor Strange in the Multiverse of Madness, được biết sự giao thoa này có thể dẫn đến sự sụp đổ của nhiều thực tại, hay còn được gọi là hiện tượng xâm lấn (incursion).
Ngoài ra, có vẻ như đa vũ trụ là một cấu trúc logic nhưng chưa được giải thích rõ ràng. Cả tiến sĩ Erik Selvig và hội Illuminati đã đặt tên cho thực tại của họ bằng các con số khác nhau, Earth-616 và Earth-838. Nếu không có một cấu trúc cụ thể và quy luật, việc đặt tên như vậy sẽ không có cơ sở và không có ý nghĩa. Dù lý do là gì, những cá thể từ các thời gian phân nhánh được gọi chung là “biến thể” (variant). Trong nguyên tác, đôi khi các biến thể này được gắn thêm số của vũ trụ của họ để dễ phân biệt, ví dụ như Doctor Strange 616 hoặc Doctor Strange 838.
America Chavez là nhân vật quan trọng nhất của nhiều vũ trụ.
Doctor Strange trong Vũ trụ Đa Vũ trụ của Sự điên rồ đã đưa America Chavez lên màn ảnh rộng, siêu anh hùng có khả năng mở cánh cổng kết nối giữa các thực tại trong đa vũ trụ. Bom tấn này cho thấy sức mạnh của Chavez không có giới hạn, khi cô có thể đưa Strange đến những dòng thời gian phân nhánh và cả những chiều không gian mà các quy luật vật lý hoàn toàn thay đổi.
Trong loạt truyện Ms. Marvel, Bruno đã khám phá ra rằng du hành đa vũ trụ là hoàn toàn khả thi, nhưng yêu cầu một nguồn năng lượng rất lớn, tương đương với mặt trời. Điều này cho thấy Chavez có tiềm năng và sức mạnh khủng khiếp. Ngoài ra, Chavez có thể đóng vai trò như một vật dẫn, hấp thụ năng lượng từ một thế giới bí ẩn khác để thực hiện những “cú nhảy” trong đa vũ trụ.
Một điểm đáng chú ý khác là America Chavez là duy nhất, không có biến thể từ các dòng thời gian khác. Điều này giải thích tại sao khi đi qua nhiều vũ trụ, cô không tạo ra hiện tượng nexus và không tạo ra nhánh thời gian khác. Đó là lý do vì sao Chavez được coi là nhân vật quan trọng nhất và sở hữu sức mạnh đáng sợ nhất trong “Multiverse Saga”. Dưới sự hướng dẫn của các bậc thầy bí thuật tại Kamar-Taj, có khả năng Chavez sẽ sớm khám phá và khai thác hoàn toàn năng lực của mình, và tham gia vào những trận chiến đa vũ trụ trong Avengers: The Kang Dynasty và Avengers: Secret Wars.
