Tôn Ngộ Không đã không còn được biết đến với các biệt danh như Thạch Hầu, Mĩ Hầu Vương, Tề Thiên Đại Thánh,… Trong cuốn tiểu thuyết Tây du ký của nhà văn Ngô Thừa Ân.
Trong thời kỳ đỉnh cao, Tôn Ngộ Không đã tạo ra sự hỗn loạn bằng cách xâm phạm Long cung, Địa phủ và cuối cùng là Thiên đình. Trong cuộc xâm phạm Thiên đình, Ngộ Không đã đánh lui hàng chục nghìn binh lính, bốn vị thần vương và Na Tra. Ông ta muốn thay thế Ngọc Hoàng và thách thức cả Phật Tổ Như Lai. Cuối cùng, Ngộ Không bị giam cầm trong 500 năm tại Ngũ Hành Sơn, đợi Đường Tam Tạng đến và giải cứu ông, sau đó phò tá ông đến Tây Thiên để chuộc tội.
Tôn Ngộ Không đã học được 72 phép Địa sát và Cân đẩu vân từ Bồ Đề Tổ Sư, giúp anh ta đạt được những quyền năng siêu nhiên.
Tuy nhiên, dù có pháp lực mạnh mẽ và không sợ trời sợ đất, Tôn Ngộ Không từng trải qua nỗi sợ chết. Đó chính là lý do ông đã quyết định học đạo và trở thành một tầm sư, để có thể trang bị cho mình kiến thức và sự thông minh vượt trội.
Trong câu chuyện Tây du ký, Tôn Ngộ Không ban đầu là một con khỉ xuất hiện từ một tảng đá ở Hoa Qủa Sơn. Việc sinh ra của Tôn Ngộ Không gây ra sự chấn động trên trời đất và khiến Thiên Đình xôn xao. Nhờ tính cách thông minh và khéo léo của mình, Tôn Ngộ Không nhanh chóng trở thành lãnh đạo của bầy khỉ ở Hoa Quả Sơn và sống tự do và thoải mái cho đến khi chứng kiến cái chết của một con khỉ già.
Tôn Ngô Không ban đầu là một người không lo lắng, sống tự do và thoải mái ở Hoa Qủa Sơn.
Vốn từ một con khi vô ưu vô lo, Thạch Hầu trở nên buồn rầu, suy nghĩ rằng sẽ đến một ngày nó cũng sẽ qua đi như thế. Từ đó, khao khát sống mãi bất tử trong lòng anh chàng bắt đầu trỗi dậy. Thạch Hầu quyết tâm ra khỏi tầm sư học đạo.
Sau mười mấy năm lang thang trên đại dương, cuối cùng tôi tìm thấy Bồ Đề Tổ Sư và trở thành môn đệ của ông. Tôi được ông đặt tên là Tôn Ngộ Không và học được 72 phép biến hóa cùng Cân đẩu vân.
Tôn Ngộ Không và Bồ Đề Thầy Sư.
Sau khi Bồ Đề Tổ Sư đặt tên cho Tôn Ngộ Không, số mệnh của anh đã được ghi vào sổ sinh tử ở Địa phủ. Với sức mạnh đặc biệt của mình, Bồ Đề Tổ Sư có thể biết được tuổi thọ của Tôn Ngộ Không.
Bồ Đề Tổ Sư đã nhận ra rằng Ngộ Không tìm đến ông với mục đích trường sinh bất tử. Ông không lờ đi vấn đề này, mà từ đầu đã giúp Ngộ Không thực hiện ước mơ của mình.
Ngộ Không đã học được những kỹ năng phép thuật để thống trị Ngũ hành và đóng góp vào việc làm cho cơ thể trở nên bất tử. Tuy nhiên, về mặt hình thức, Thiên đình không chấp nhận phương pháp bất tử này.
Bồ Đề Tổ Sư ban đầu đã hiểu rõ về cuộc sống của Tôn Ngô Không.
Để trở nên bất tử, ta có thể loại bỏ số mệnh trong sổ sinh tử của Diêm Vương. Khi biết rằng số mệnh của Ngộ Không sắp kết thúc vì sự kiêu ngạo và phô trương phép thuật của Ngộ Không, Bồ Đề Tổ Sư đã ngay lập tức đuổi Ngộ Không đi và cắt đứt mọi quan hệ, không cho phép Ngộ Không nhắc tới mình.
Thật đúng, sau khi trở về Hoa Qủa Sơn không lâu, vào một đêm đang trong giấc ngủ say, linh hồn của Ngộ Không bị Hắc Bạch-Vô Thường trói và kéo đến Địa phủ. Hầu Vương thông báo rằng cuộc sống của ông trên thế gian đã kết thúc. Trong cơn tức giận, Ngộ Không gây hỗn loạn tại địa điểm này và tấn công Diêm Vương, người quản lý Địa ngục. Ngộ Không yêu cầu xem sổ sinh tử và sau đó xóa tên của mình và viết ngược, từ đó ngăn chặn những người ở đó không thể kéo linh hồn ông xuống nữa. Từ đó, Ngộ Không trở thành bất tử về mặt tinh thần.
Ngộ Không không được ghi tên trong sổ sinh tử nên Hắc Bạch-Vô Thường có thể trói và kéo đến Địa phủ.
Cái chết của con khi già đã giúp Tôn Ngộ Không giác ngộ lẽ vô thường, quyết tâm tìm đạo để thoát khỏi luân hồi. Cuộc đời Thạch Hầu cũng phải trải qua nhiều khó khăn, gian truân, nhưng cuối cùng đã đắc đạo và trở thành phật.
