Lập phương Rubik, còn được gọi là Khối Rubik hoặc Rubik, là một trò chơi giải đố trí tuệ được sáng tạo bởi giáo sư người Hungary là Ernox Rubik vào năm 1974. Đây là một trong những trò chơi được tạo ra nhằm mang lại niềm vui cho người chơi và đồng thời giúp phát triển tư duy và trí tuệ. Khối Rubik có thể được xem là một trong những đồ chơi phổ biến nhất trên toàn thế giới, đặc biệt là phiên bản Rubik 3x3x3, được nhiều người quan tâm. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu một trong những phương pháp đơn giản nhất để chơi Rubik 3x3x3 cho những người mới bắt đầu.
Để khởi đầu việc giải Rubik 3×3, bạn cần có hiểu biết và hiểu rõ về các quy tắc cơ bản và kí hiệu của Rubik, bao gồm:
1. Hình dạng và màu sắc
Khối Rubik 3×3 là một khối lập phương có 6 mặt được tạo thành từ việc ghép các mảnh lại với nhau. Mỗi mặt của Rubik gồm 9 ô vuông và được sơn màu theo 6 màu khác nhau. Thông thường, các màu này bao gồm trắng, đỏ, vàng, cam, xanh lá cây và xanh dương. Tuy nhiên, có một số khối có thể thay thế màu trắng bằng màu đen. Trên Rubik, màu Trắng đối diện với màu Vàng, màu Cam đối diện với màu Đỏ, và màu Lục đối diện với màu Lam.
2. Các mảnh/viên của khối Rubik
Khối Rubik 3×3 gồm 26 phần/ mảnh Rubik ghép lại với nhau:.
Viên trung tâm bao gồm 6 viên, mỗi viên chỉ có 1 mặt màu và không bị thay đổi vị trí dù bạn quay cube như thế nào. Do đó, màu của viên trung tâm trên mặt nào đó chính là màu của cả mặt đó.
– Viên cạnh: gồm 12 viên, mỗi viên có 2 mặt màu. Các viên này nằm giữa các cạnh của khối Rubik.
– Viên góc: gồm 8 viên, mỗi viên có 3 mặt màu. Các viên này nằm ở các góc của khối Rubik.
3. Quy ước kí hiệu tên các mặt của khối Rubik
Rubik có sáu mặt, mỗi mặt được đặt tên bằng viết tắt trong tiếng Anh. Việc sử dụng cùng các ký hiệu này giúp người dùng có thể tìm hiểu thêm về các phương pháp giải trên nhiều tài liệu khác nhau. Các ký hiệu bao gồm: R, L, U, D, F, B. Chi tiết như sau:
Việc xem xét các mặt màu là R, L hoặc U tùy thuộc vào cách bạn nắm Rubik trên tay.
4. Quy ước kí hiệu về cách xoay các mặt
Quy định về cách xoay này mang ý nghĩa quan trọng trong quá trình học công thức, vì vậy đây là điều bạn cần chú ý để hiểu rõ nhất.
Khi sử dụng chữ cái R, L, U, D, F, B để xoay các mặt, bạn cần xoay chúng 90 độ theo chiều kim đồng hồ (tương đương với 1/4 vòng).
Khi viết chữ cái trong mặt in hoa và kèm theo dấu ‘ như R’ L’ U’ D’ F’ B’ hoặc chữ i như Ri Li Ui Di Fi Bi: có nghĩa là bạn cần xoay các mặt tương ứng 90 độ ngược chiều kim đồng hồ.
Khi viết chữ cái với các mặt in hoa và số 2 như R2 L2 U2 D2 F2 B2, bạn cần xoay các mặt tương ứng 180 độ theo bất kỳ chiều nào.
Khi gặp công thức B, ta cần xoay mặt B 90 độ theo chiều kim đồng hồ. Để làm điều này, ta cần đặt mặt B hướng về phía mình trước, sau đó mới tiến hành xoay 90 độ theo chiều kim đồng hồ. Cách thực hiện này cũng áp dụng cho các mặt khác.
Xem thêm Tổng hợp các biểu tượng cần ghi nhớ khi chơi Rubik.
Bạn có thể khám phá thêm một số thuật ngữ cơ bản trong Rubik khi tìm hiểu về cách chơi, bao gồm các từ viết tắt như WF, OH, Cube và Cuber.
Mục tiêu.
Để tạo thành một chữ thập màu trắng ở tầng 1 của khối Rubik, các viên màu trắng trên các mặt cạnh phải trùng màu với các viên tâm của các mặt bên. Nếu bạn không thể giải bằng cách nhìn trực quan, bạn có thể áp dụng các phương pháp sau đây.
Phương pháp thực hiện.
Đầu tiên, hãy xoay mặt lên trên. Để giải một cạnh màu trắng, bạn thực hiện các bước sau đây:
Bước 1.1: Xác định 1 cạnh trắng cần di chuyển hiện đang ở đâu.
Viên cạnh di chuyển về mặt trước là F. Có ba vị trí có thể của viên cạnh này trên mặt F, bao gồm tầng 1, tầng 2 và tầng 3.
Bằng một số thao tác quay nhất định, chúng ta đưa nó về vị trí tầng 2, ở mặt trước bên phải, tức vị trí được đánh dấu X dưới hình.
Nếu viên cạnh trắng đang ở 4 vị trí sau, bạn có thể sử dụng F, F’ hoặc F2, F2′ để đưa nó về tầng 2.
Bước 1.2: Xác định vị trí mà viên này sẽ trở về. Sử dụng phép xoay U (hoặc U’) để đưa viên đó về vị trí mặt trên bên phải, tức là vị trí X dưới đây. Ở thời điểm này, có 2 trường hợp sau đây:
Bước 1.3: Thi hành công thức để đưa mặt cạnh về vị trí X.
Trường hợp 1: Đơn giản là quay R.
Trường hợp 2: Thực hiện U F’ U’ hoặc U Fi Ui.
Cần thực hiện các bước từ 1.1 đến 1.3 để giải 3 viên cạnh còn lại, nhưng không được quay các bước đã giải để tránh ảnh hưởng đến các cạnh đã được giải.
Hoàn thành giai đoạn 1.
Chúng ta nhận được kết quả là một hình chữ thập có màu trắng và phù hợp với các màu ở trung tâm như sau:.
Mục tiêu.
Hoàn thành tầng 1 bằng cách đặt vào tất cả các viên gạch màu trắng.
Phương pháp thực hiện.
Thuận tiện cho việc giải trò chơi Rubik, ta quyết định quay ngược khối Rubik, đặt mặt màu trắng ở phía dưới và mặt màu vàng làm mặt trên.
Hãy quan sát toàn bộ khối Rubik này trước khi tiếp tục đọc hướng dẫn, để xác định vị trí của các ô góc. Ô góc màu trắng là ô có 3 mặt màu, trong đó có một mặt là màu trắng. Để dễ nhận biết, chúng ta sẽ đánh dấu vị trí ô góc cần đặt lại bằng ký hiệu X.
Nếu viên góc nằm ở tầng 3 (tức tầng màu vàng), sử dụng U hoặc U’ để đưa về 3 trường hợp sau đây:
Với hình 1: Bạn áp dụng công thức xoay U R U’ R’.
Với tình huống 2: Bạn áp dụng công thức quay R U R’.
Sử dụng hình 3: Vị trí của mặt viên góc có sự khác biệt so với hình 1 và 2, với mặt màu trắng không nằm ở mặt cạnh (mặt xanh, mặt đỏ) mà nằm ở mặt màu vàng. Vì vậy, để bắt đầu, bạn cần di chuyển mặt viên màu trắng này sang bên cạnh giống như trong hình 1 và 2 bằng cách xoay R U’ R’ U2.
Tiếp theo: lựa chọn một trong hai cách thức hình 1 hoặc hình 2 để tiếp tục giải.
Nếu viện góc ở tầng 1 ( tức ở tầng màu trắng).
Trong trường hợp này, chúng ta có thể nhận thấy rằng viên góc này đang nằm ở tầng 1, tuy nhiên, nó đang bị đặt sai vị trí hoặc sai hướng. Có tổng cộng 3 trường hợp như sau:
Để giải, trước tiên, sử dụng công thức (R U R’ U’) để đưa viên góc về tầng 3. Sau đó, áp dụng phương pháp giải tầng 3 như trên để tiếp tục giải.
Kết quả sau bước 2
Tầng 1 hoàn thành đồng thời các ô cạnh đúng với vị trí màu các bên như hình.
Mục tiêu.
Tại tầng 2, nhiệm vụ không quá phức tạp, chỉ cần di chuyển 4 viên cạnh và đặt chúng vào vị trí đúng ở tầng 2.
Phương pháp thực hiện.
Đầu tiên, chúng ta xác định các viên cạnh của tầng 2, đó là những viên cạnh không được sơn màu vàng. Những viên này có thể nằm ở tầng 2 hoặc tầng 3.
Nếu quả viên nằm ở tầng 3.
Bước 1: Để xác định vị trí của viên cạnh cần đưa tới, ta sẽ xem xét 2 màu của viên cạnh đó. Ta sẽ gọi vị trí mà chúng cần đến là Goal. Để thực hiện điều này, ta cần cầm Rubik sao cho viên Goal nằm ở mặt F.
Bước 2: Xoay U, U’ hoặc U2 để đưa viên cạnh đến vị trí gần Mục tiêu sao cho trục giữa của mặt F trùng màu, tạo thành hình chữ T (xem hình minh họa bên dưới).
Bước 3: Tùy theo từng trường hợp, sử dụng một trong hai công thức sau để giải quyết:.
Nếu viên cạnh nằm ở tầng hai.
Bước 1: Sử dụng công thức (R U’ R’) (U’ F’ U F) để sắp xếp và quay viên cạnh về tầng 3.
Bước 2: Sử dụng cách thức phía trên để giải quyết.
Cuối cùng, chúng ta đến tầng 3 – tầng khó nhất trong tất cả. Một bước nhỏ sai lầm có thể buộc chúng ta phải bắt đầu lại từ đầu. Tầng này thực sự phức tạp và đòi hỏi sự tỉ mỉ cùng kiên nhẫn từng bước hướng dẫn.
Mục tiêu.
Tạo thành hình chữ thập màu vàng ở tầng 3 của Rubik nhưng không cần phải trùng màu với các cạnh.
Phương pháp thực hiện.
Cách 1: Trên bước này, mặc dù có 3 trường hợp tầng 3 như sau: 1 Dot, 3 Dot hình chữ L và 3 Dot theo đường thẳng. Nhưng phương pháp ở bước này chỉ cần một công thức duy nhất: F R U R’ U’ F’.
Trong trường hợp 1 Dot: chúng ta cần quay công thức này ba lần.
Trong trường hợp 3 Dot chữ L: chúng ta cần quay hai lần. Chú ý phương hướng của chữ L.
Nếu có 3 đường thẳng ngang, chúng ta sẽ quay công thức này 1 lần.
Khi đó, tầng 3 của khối Rubik sẽ thay đổi tuần tự theo sự biến đổi như được mô tả trong hình dưới đây. Để ý rằng, hướng của khối Rubik đóng vai trò quan trọng, do đó hình dạng “L” phải được hiển thị theo cách minh họa và đường thẳng phải nằm ngang.
Cách 2: Đây là một phương pháp tắt, nếu bạn đang ở vị trí chữ L, bạn có thể chuyển ngay sang vị trí chữ thập bằng cách xoay một lần theo công thức: F U R U’ R’ F’.
Mục tiêu.
Sau bước 4, chúng ta đã thành công trong việc tạo ra một chữ thập màu vàng ở tầng 3. Tuy nhiên, có thể vị trí của chữ thập này không đúng. Vì vậy, bước này sẽ giúp đưa chữ thập về vị trí đúng, tức là các mặt cạnh của nó sẽ trùng với màu của viên tâm.
Phương pháp thực hiện.
Quan sát khối Rubik, kiểm tra vị trí của các mảnh cạnh màu vàng cần thay đổi. Cầm Rubik sao cho hai cạnh cần đổi chỗ với nhau nằm ở mặt trước F và mặt trái L.
Để hoán vị giữa cạnh vàng mặt F và cạnh vàng mặt L, ta thực hiện chuỗi các bước sau: (R U) (R’ U) (R U2) R’ U.
Kết quả bước 5
Chúng ta sẽ nhận được hình khối rubik theo cách dưới đây:
Mục tiêu.
Đặt các viên góc màu vàng vào vị trí chính xác của chúng (nhưng có thể không đúng hướng).
Phương pháp thực hiện.
Kiểm tra xem có viên góc màu vàng nào không đúng vị trí hay không. Đúng vị trí được hiểu là viên có 3 góc màu: màu vàng và 2 màu còn lại đang nằm ở giao điểm của 3 cạnh có màu tương ứng (không nhất thiết trùng màu tâm).
Ở giai đoạn này, ta sẽ thấy điều thú vị sau: luôn có 0, 1 hoặc 4 viên góc nằm ở vị trí chính xác.
Để có một viên góc ở vị trí đúng, ta cần cầm khối Rubik sao cho viên này nằm ở vị trí FRU (Mặt trước, phía trên, bên phải). Áp dụng công thức U R U’ L’ U R’ U’ L.
Nếu không có viên góc nào ở vị trí chính xác, bạn cần áp dụng công thức trên khoảng hai lần để tạo ra một góc đúng.
Nếu tất cả 4 viên góc đúng thì chúc mừng bạn, bạn có thể tiến đến bước 7 ngay.
Mục tiêu.
Hoàn thiện việc giải khối Rubik bằng cách thay đổi hướng đúng của các ô góc trong bước 6 nếu chúng chưa đúng hướng.
Phương pháp thực hiện.
Sau khi hoàn thành bước 6, nếu các viên góc vô tình quay đúng hướng, bạn đã thành công trong việc hoàn thành khối Rubik mà không cần thực hiện bước 7. Nếu không, bạn cần thực hiện các bước sau đây:
Để chọn hướng cầm Rubik sao cho 1 viên góc màu vàng bị sai hướng nằm ở mặt trước, phía trên, bên phải như vị trí đánh dấu FRU.
Để định hướng góc này, thực hiện công thức R’ D’ R D một số lần chẵn (2 hoặc 4 lần). Khi thực hiện công thức này, mặt vàng sẽ xoay theo chiều kim đồng hồ. Dừng khi mặt vàng đã ở đúng vị trí. Không cần lo lắng về việc xáo trộn các tầng 1, 2 vì chúng sẽ tự định vị đúng sau khi bạn hoàn thành việc chỉnh sửa các góc sai.
Sử dụng U / U’ để di chuyển các ô vàng không đúng hướng đến vị trí được đánh dấu FRU, sau đó tiếp tục áp dụng công thức trên cho đến khi tất cả các ô góc vàng được giải.
Lưu ý: Trừ viên góc đầu tiên, chỉ sử dụng U và U’ để di chuyển các góc còn lại đến vị trí FRU.
Xem đặc điểm chi tiết về lớp tầng 3 của Rubik 3×3.
Ví dụ: Có hai góc cần xác định hướng và gần nhau.
Bạn đã hoàn thành việc giải xong khối Rubik Cube 3x3x3! Chúc mừng!
Tầng 3 sẽ mất 3 bước để hoàn thành. Nếu muốn xem chỉ dẫn chi tiết hơn về tầng 3, hãy xem bài viết về Công thức xoay Rubik tầng 3 cơ bản và nâng cao. Bạn cảm thấy thế nào sau khi hoàn thành khối Rubik đầu tiên? Mình thật vui vẻ và hứng thú khi tự tay chơi. Sau đọc bài viết này, hãy luyện tập thường xuyên để cải thiện kỹ năng xoay Rubik của mình.
Sau khi đã nắm vững các kí hiệu và phương pháp xoay cơ bản của Rubik, bạn có thể tiến xa hơn bằng việc tìm hiểu và nghiên cứu các phương pháp quay khác. Hãy tham khảo bài viết về phương pháp quay Rubik nâng cao để có thêm thông tin nhé.
Sau khi hoàn thành việc giải xong Rubik 3×3, nếu bạn muốn tạo ra những mẫu Rubik độc đáo và hấp dẫn hơn, hãy tham khảo các công thức chơi Rubik 3×3 đẹp và đặc biệt tại bài viết của Thủ thuật chơi.
Tìm hiểu thêm phương pháp giải Rubik khác.
Phương pháp giải Rubik hình tam giác.
Phương pháp giải Rubik 2x2x2.
Cách giải Rubik Skewb Cube.
Phương pháp giải Rubik kích thước 4x4x4.
Cách giải Rubik Mirror (Gương).
Phương pháp giải Rubik kích thước 5x5x5.
Phương pháp giải Rubik Megaminx.
Chúc các bạn đạt được thành công!
